_{Yazı silsilesinin ilk bölümü: Bilgisayarın Tarihsel Süreci: Teknolojinin Evrimindeki Kilometre Taşları}

           Günümüz dünyasının vazgeçilmez araçlarından biri olan bilgisayarlar bugünkü konuğumuz olacak. Günlük kullanımdan iş hayatına, eğlenceden eğitime kadar her alanda kullanılan bilgisayar nedir, nasıl çalışır buna değineceğiz. Hazırsanız başlayalım.

Bilgisayar Nedir?

           Bilgisayar, verilen komutları işleyebilen ve bu işlemler sonucunda bilgi üretebilen elektronik bir cihazdır. Kullanıcıdan verileri girdi olarak alır, bu verileri işler ve sonuçları çıktı olarak kullanıcıya sunar. Bu süreç, bilgisayarın donanım ve yazılım bileşenleri sayesinde gerçekleşir.

Bilgisayarın Temel Bileşenleri

           Bilgisayar dediğimiz cihaz 2 kısımdan oluşur: donanım ve yazılım. Donanım, bilgisayarın somut olarak gördüğümüz, elleyebildiğimiz parçalarına verilen isimdir. Gelin bu parçalar nelerdir, ne yapmaktadır kısaca bakmaya çalışalım. Yazılım kısmına bir sonraki yazımızda inşallah yer vereceğiz.

Merkezi İşlem Birimi (CPU): Bir diğer adıyla işlemci, "bilgisayarın beyni" olarak kabul edilir. Tüm aritmetik ve mantıksal işlemler burada gerçekleşir. Örnek olarak hesap makinesini kullandığımızda işlemler burada yapılıyor. Kullanıcı adı ve şifremizi girdiğimizde bunların doğru olup olmadığının karşılaştırılması da bu birimde yapılıyor. Günümüzde Intel i5, i7 veya AMD Ryzen 5 gibi modelleri bulunmaktadır.

Bellek (RAM): Geçici depolama alanıdır. İşlemci tarafından işlenmek üzere bekleyen veriler burada geçici olarak saklanır. Buradaki veriler bilgisayar kapandığında silinir. Başta da dediğimiz gibi bu birim "geçici" bellek. Günümüzde 4, 8, 16, 32, 64 gb gibi kapasitelerde bulunur.

Depolama Birimi (Harddisk veya SSD): Verilerimizin kalıcı olarak saklandığı birimdir. SSD ve HDD olmak üzere 2 kısımdır. SSD, Flash belleğin daha büyük halidir diyebiliriz. HDD'ye göre çok daha hızlıdır. Her kaydettiğimiz dosya, indirdiğimiz oyun vb. bilgiler bu birimde tutulmaktadır. Günümüzde 256, 512 gb veya 1, 2 tb gibi kapasiteleri ve daha fazlası mevcuttur.

Anakart: Bilgisayardaki bütün birimlerin birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan birimdir. Ortak buluşma alanı da diyebiliriz.

Giriş Çıkış Birimleri: Klavye, fare, monitör, yazıcı gibi cihazlar da bu kategoride yer alır. Bu birimler, kullanıcının bilgisayarla etkileşim kurmasını sağlar. Adı üstünde "giriş" dediğimiz birimler klavye, fare gibi bilgisayara bir bilgi girilen/verilen cihazlardır. "Çıkış" ise bu girilen verilerin işlenip son halinin geri döndüğü monitör, yazıcı gibi birimlerdir.

Bilgisayar Nasıl Çalışır?

           Peki bunların hepsi bir araya gelerek nasıl çalışıyor buna da değinelim:

1. Girdi Alma: Bilgisayar, kullanıcıdan veya başka bir kaynaktan veri alır. Bu veri, klavye, fare, mikrofon veya kamera gibi giriş birimleri aracılığıyla elde edilebilir. Veya şu an bu yazıyı farenizin tekerleği ile aşağı doğru kaydırıyorsanız aslında bilgisayara bir girdi veriyorsunuz demektir.

2. İşleme: Alınan bu veriler CPU tarafından işlenir. CPU, verileri RAM'den alır, işlemleri gerçekleştirir ve tekrar RAM'e veya kalıcı depoya gönderir.

3. Çıktı Verme: İşlenen veriler monitör, yazıcı veya hoparlör gibi çıkış birimleri aracılığıyla kullanıcıya sunulur. Aslında siz bu metni okurken monitörünüz size bir çıktı vermiş oluyor.

4. Depolama: Eğer bu işlenen veriler kalıcı depolamaya gönderildiyse bilgisayar kapanıp açılsa bile veriler saklanmaktadır. Fakat RAM'de bulunan bilgiler bilgisayar kapatıldığında silindiği için tekrardan kullanılamayacaktır.

5. Geri Besleme: Çıkan sonuçlara göre kullanıcı yeni girdiler sağlar ve döngü bu şekilde devam eder.

           Aslında dikkatle baktığımızda bu parçaların yani bilgisayarın çalışma sisteminin insan vücudunun çalışma prensibine çok benzemekte olduğunu görüyoruz. Gözümüzle, kulağımızla bir girdi alırız. Bu aldığımız veriyi beynimizle işleriz. Sonrasında bunu çıktı olarak ağzımızla söyleyebilir veya bir kağıda yazabiliriz. Aynı zamanda bu bilgi kalıcı veya geçici belleğimizde kaydedilmiş olabilir.

           Sonuç olarak günlük hayatımızda yer edinen bilgisayarın çalışma mantığı kısa bir biçimde budur. Allah (cc), bizlere bu cihazı faydalı işlerde kullanmayı nasip etsin. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere sağlıcakla kalınız.

Yazarın bir önceki yazısı : https://techdeen.org/detay/26

Bilgisayar donanımını anlatan bazı içerikler:

1) https://www.youtube.com/watch?v=-P28LKWTzrI

2) https://www.youtube.com/watch?v=4YiwzD0A3Hw

3) https://www.youtube.com/watch?v=9hTomnJyMNY

4)https://www.youtube.com/watch?v=FfKCqZmxpU0&list=PLTrAVK0gYVYrzNnNnpeZyChf0ZVBodSdV&index=2

5) https://www.youtube.com/watch?v=weKAbsZhD4w

Ücretsiz Bilgi Teknolojileri kursu:

1) https://www.btkakademi.gov.tr/portal/course/bilgi-teknolojilerine-giris-9391